Nalewki to jedne z najszlachetniejszych alkoholi, które od wieków zajmują wyjątkowe miejsce w polskiej kulturze kulinarnej. Aromatyczne, głębokie w smaku i przygotowywane z naturalnych składników – urzekają zarówno koneserów, jak i tych, którzy dopiero odkrywają ich walory. Zastanawiasz się, jak zrobić nalewkę, z czego można ją zrobić i czy taki trunek można przyrządzić zgodnie z tradycją, ale we współczesnym stylu? Oto wszystko, co warto wiedzieć o procesie powstawania tego wyjątkowego alkoholu.

Czym jest nalewka i co ją wyróżnia?

Nalewka to alkoholowy napój uzyskiwany przez macerację – czyli zalewanie składników (najczęściej owoców, ziół, korzeni, przypraw lub kwiatów) mocnym alkoholem. Proces ten pozwala na wydobycie z surowców naturalnych aromatów, barw i właściwości zdrowotnych.

W odróżnieniu od przemysłowych likierów, nalewki:

• nie zawierają sztucznych dodatków,
• dojrzewają powoli, bez sztucznego przyspieszania procesu,
• mają autentyczny smak i zapach surowca, z którego powstały.

To właśnie naturalność, czas i cierpliwość sprawiają, że nalewka staje się trunkiem wyjątkowym.

Z czego można zrobić nalewkę?

Polska tradycja kulinarna pokazuje, że nalewkę można przygotować niemal z każdego daru natury. Do najczęściej wykorzystywanych składników należą:

Owoce: maliny, wiśnie, czarna porzeczka, pigwa, dereń, tarnina, mirabelka, rokitnik;

Zioła i kwiaty: mięta, piołun, rumianek, czarny bez;

Korzenie i przyprawy: arcydzięgiel, imbir, cynamon, goździki;

Orzechy: zielone orzechy włoskie, orzechy laskowe.

To właśnie bogactwo przyrody i różnorodność sezonowych składników sprawiają, że nalewki zachwycają nie tylko smakiem, ale i historią. Co ważne – każda nalewka wymaga odpowiedniego podejścia, właściwych proporcji i czasu, aby uzyskać pełnię swoich walorów.

Jak zrobić nalewkę? Ogólny schemat przygotowania

Choć każda nalewka ma swój indywidualny charakter, proces jej tworzenia opiera się na kilku wspólnych etapach. Jeśli zastanawiasz się, jak zrobić nalewkę, poniżej znajdziesz klasyczny schemat, który wykorzystywany jest zarówno w domach, jak i w rzemieślniczych manufakturach:

1. Wybór surowca

To kluczowy etap. Owoce i zioła powinny być dojrzałe, zdrowe i świeże. Czas zbioru ma ogromne znaczenie – niektóre składniki, jak np. tarnina, najlepiej nadają się do zrywania po pierwszych przymrozkach.

2. Maceracja

Wybrane składniki zalewa się alkoholem (najczęściej spirytusem o mocy 60–70%), który wydobywa z nich aromat i barwę. Proces ten trwa od kilku dni do kilku lub nawet kilkunastu miesięcy – w zależności od receptury i surowca.

3. Leżakowanie

Po zakończeniu maceracji nalewkę zlewa się, a pozostały surowiec można zalać ponownie słabszym alkoholem lub syropem cukrowym. Później trunek powinien leżakować w chłodnym, ciemnym miejscu – czas dojrzewania wpływa na klarowność i głębię smaku.

4. Filtracja i rozlew

Dojrzała nalewka jest filtrowana (np. przez gazę lub filtr do kawy), a następnie rozlewana do szklanych butelek. Im dłużej będzie przechowywana, tym głębszy smak osiągnie.

Nalewki Szlacheckie – tradycyjna receptura w nowoczesnym wydaniu

Nalewki Szlacheckie to marka, która doskonale łączy powyższy schemat ze starannym podejściem do produkcji i kontroli jakości. Każda butelka tworzona jest z pasją, szacunkiem do natury i staropolskiej receptury oraz z dbałością o mikroklimat dojrzewania.

W ofercie Nalewki Szlacheckie znajdują się:

• Dereniówka – rubinowy trunek z derenia jadalnego, o intensywnym, lekko cierpkim smaku.
• Smorodina – nalewka z czarnej porzeczki, tworzona z dodatkiem młodych listków i pędów.
• Tarninówka – z owoców tarniny zbieranych po przymrozkach, o głębokim aromacie.
• Mirabelówka – nalewka z dzikiej mirabelki, owoców zbieranych w Pogórzu Beskidzkim.
• Pigwówka – słodko-kwaśna kompozycja z pigwowca, przypominająca nuty cytrusowe.
• Malinówka – słodka, aromatyczna, pełna letnich nut malin.
• Wiśniówka – klasyka polskich trunków – rubinowa, lekko kwaskowa, idealna do deserów.

Wszystkie nalewki marki powstają według staropolskich receptur, które zostały udostępnione przez rodzinne tradycje. Ich niepowtarzalny smak to wynik cierpliwej pracy, starannego doboru składników i rzemieślniczej precyzji.

Przepis na nalewkę? Cierpliwość, pasja i natura

Choć w sieci można znaleźć niejeden szczegółowy przepis na nalewkę, warto pamiętać, że najważniejsze są: jakość składników, czas i odpowiednie proporcje. Nalewka to nie tylko alkohol – to opowieść o porach roku, o smakach dzieciństwa, o kulturze stołu, która łączy pokolenia.

Nie musisz być mistrzem domowej kuchni, by cieszyć się smakiem prawdziwej, tradycyjnej nalewki. Dzięki takim markom jak Nalewki Szlacheckie, możesz sięgnąć po gotowy trunek, który powstał dokładnie według opisanych wyżej zasad – z poszanowaniem natury, receptury i nowoczesnych standardów jakości.

Jeśli nadal zastanawiasz się, z czego można zrobić nalewkę, jak wygląda proces jej tworzenia i jak zrobić nalewkę, która zachwyci smakiem – odpowiedź jest prosta: warto zaufać tym, którzy kontynuują tę tradycję z sercem, wiedzą i doświadczeniem. A takim producentem są właśnie Nalewki Szlacheckie.

📚 Przypisy:

[1] W. Syta, Tradycja i historia alkoholi w Polsce, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, PAN, 2018, nr 3, s. 367–382.
https://journals.pan.pl/dlibra/publication/129412/edition/113070/content

[2] J. Rogala, Nalewki zdrowotne: 102 przepisy, SBM, Warszawa 2020 – opracowanie popularnonaukowe zawierające opis tradycyjnych metod przygotowywania nalewek z uwzględnieniem maceracji, filtracji i leżakowania.

[3] K. Majewski, Nalewki staropolskie, Edipresse Polska, 2016 – źródło dokumentujące staropolskie przepisy i regionalne techniki tworzenia nalewek.

[4] M. Nowak, Rola alkoholu w kulturze polskiej szlachty, „Polonia Ethnographica”, PAN, 2017, nr 44 – artykuł etnograficzny opisujący miejsce nalewek w tradycji dworskiej i ludowej.
https://rcin.org.pl/Content/72833/WA308_92637_PIII44_Rola-alkoholu.pdf

[5] A. Kowalska, Domowe nalewki: powrót do tradycji, „Przegląd Gastronomiczny”, 2021, nr 11 – tekst omawiający odradzanie się kultury nalewek w Polsce oraz zastosowanie nowoczesnych technologii w małych manufakturach.

[6] Oficjalna strona Nalewki Szlacheckie – opisy produktów i filozofia marki:
https://nalewkiszlacheckie.pl